Ένα φιλμ για μια προσέγγιση τρίτου τύπου σεσχολεία εκπαιδευτικής προτεραιότητας.
Αυτή η ταινία δείχνει μια δουλειά που κάνουμε και στην Ελλάδα σε σχολεία του κέντρου της Αθήνας που ήταν Ζώνες Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας (ΖΕΠ). Τώρα το όνομα αυτό το έχουν οι τάξεις υποδοχής κι αυτή την δια – ηλικιακότητα την έχει το Ολοήμερο Σχολείο. Αυτή την παιδαγωγική Θα μπορούσαμε να την ονομάσουμε μια «παιδαγωγική της μύγας», καθώς ο/ η εκπαιδευτικός έχει μια ολομέλεια – συνεταιριστικό συμβούλιο και γύρω του/ της ομάδες και τεχνικές Freinet που υπερβαίνουν την τάξη και την προεκτείνουν σε τάξη – αυλή – κοινότητα. Τρόπος αυτής της δουλειάς απαντάται και στο 35ο Δημοτικό Σχολείο Εξαρχείων στην τάξη Freinet για τα μικρά παιδιά. Το έργο της Σοφίας, της Γαλλίδας δασκάλας, είναι έργο μαέστρου που δεν απευθύνεται συγχρόνως σε όλα τα παιδιά μετωπικά, αλλά είναι για όλα τα παιδιά. Και ο συνεταιρισμός έχει μεγάλη αξία για όλα τα υλικά που έχει στην τάξη, κάνοντας το περιβάλλον αρχιτεκτονικά αξιοπρόσεκτο. Η υλική διάταξη του χώρου ανακινεί ζητήματα αρχιτεκτονικής και παιδαγωγικής. Η κίνηση, το δυναμικό πλαίσιο μάθησης και η αλλαγή χώρων συντελούν σε ένα διαφορετικό σχολείο. Έργο σημαντικό και προκλητικό! [Μπάμπης Μπαλτάς]
Δείτε η κατεβάστε από εδώ το σχετικό υλικό για την ταινία που δημιούργησε η Claire Lebrun, μετέφρασε στα ελληνικά η Ελένη Φουντουλάκη και επιμελήθηκε ο Μπάμπης Μπαλτάς
Το Σάββατο 1/2/2020 η «Αφύλακτη Διάβαση» – η εκπομπή του Θωμά Σίδερη στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ – ήταν αφιερωμένη στον Γιάνους Κόρτσακ. Το «Σκασιαρχείο» έδωσε το παρόν για να μιλήσει για τον δάσκαλο που τόσο αγαπάμε, όσο και τον Φρενέ.
Το ραδιοφωνικό ντοκιμαντέρ του Θωμά Σίδερη, άκρως επιμελημένο από τον ίδιο, συνοδεύτηκε με φωνές από τον Νεκτάριο Στελλάκη, με τον οποίο συνεργαστήκαμε στο διεθνές συνέδριο για τον Κόρτσακ στην Πάτρα στις 25/10/2019, την Αγγελική Βαρελλά, από την οποία περιμένουμε ένα παιδικό βιβλίο με θέμα τη ζωή και το θάνατό του, τον Γιώργο Τσιάκαλο που ετοιμάζει ένα καινούριο βιβλίο για τον Κόρτσακ και τον Χαράλαμπο Μπαλτά που επιμελείται ένα βιβλίο για τον δάσκαλο από τις εκδόσεις του «Σκασιαρχείου».
Για όλους ήταν και είναι μια συγκλονιστική στιγμή. Από το 2012 εργαζόμαστε για την προώθηση των παιδαγωγικών ιδεών του στην Ελλάδα και στρατευμένα πια θέλουμε ένα σχολείο της κοινότητας. Επίσης θέλουμε οι ιδέες του να επηρεάσουν τον τρόπο λειτουργίας δομών για εφήβους, όπως οι Στέγες Ανηλίκων. Θέλουμε το έργο του να συνδεθεί με την κοινωνική παιδαγωγική και την εκπαίδευση των παιδιών – προσφύγων στη χώρα μας. Θέλουμε να δούμε στα σχολεία μας παιδικά δικαστήρια, εφημερίδες, θεσμούς των παιδιών, ραδιόφωνα, γραμματοκιβώτια, παιδικό σινεμά, συνελεύσεις και διαδρομές στην πόλη. Θέλουμε το άρθρο 12 και τα δικαιώματα ελευθερίας (άρθρα 12 – 17) να επιστραφούν στα παιδιά. Θέλουμε το άρθρο 28 να τηρείται και όλα τα παιδιά να φτάνουν στα σχολεία. Να σταματήσει τώρα η διαρροή των παιδιών – προσφύγων που δεν φτάνουν στα σχολεία. Θέλουμε να συνεργαστούμε μικροί και μεγάλοι και να μην υπογράφουμε πολέμους. Θέλουμε την κυβέρνηση των παιδιών. Είναι άνθρωποι! Είναι πολίτες! Θέλουμε να κάνουμε μαζί τους δουλειά! [Μπ. Μπ.]
Στις εκδόσεις «Γαβριηλίδης», στο πλαίσιο του αφιερώματος στο Ολοκαύτωμα, οργάνωσε στις 20 Ιανουαρίου 2020 στο Poems and Crimes Αγίας Ειρήνης 17, στο Μοναστηράκι, έγινε εκδήλωση αφιερωμένη στον δάσκαλο του Ολοκαυτώματος Γιάνους Κόρτσακ. Παρουσιάστηκε η θεατρική παράσταση «Το ταχυδρομείο» του Ραμπιτρανάθ Ταγκόρ από τη θεατρική ομάδα του 9ου Γυμνάσιου Καλλιθέας. Οι υπεύθυνες καθηγήτριες Άννα-Μαρία Σιδηροπούλου και Φωτεινή Βούλγαρη μίλησαν για την προσπάθεια των παιδιών να κατανοήσουν και να αποδώσουν το υπέροχο ποιητικό δράμα του Ρ. Ταγκόρ. Το έργο αυτό είναι γραμμένο με αληθινή αισιοδοξία που αντιπαρέρχεται την απώλεια και την πίκρα του θανάτου δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα αγάπης, αποδοχής και φαντασίας. Μια ατμόσφαιρα πραγματικής ζωής. Γι’ αυτό, το έργο αυτό διάλεξαν και έπαιξαν ο Γιάνους Κόρτσακ και τα παιδιά του στις δύσκολες ώρες του Γκέτο στη Βαρσοβία του 1941. Γιατί με αυτό μπόρεσε ο σοφός και αγαπημένος δάσκαλος να τα μυήσει στο μυστήριο του θανάτου, που δεν είναι τίποτε άλλο από την αληθινή ζωή, ιδωμένη αλλιώς.
Τα παιδιά μας συγκίνησαν με την απλή και απέριττη ερμηνεία τους. Γελάσαμε, θαυμάσαμε και δακρύσαμε. Κι ούτε μια στιγμή δεν έφυγε από το μυαλό μας το μεγάλο ευχαριστώ σ’ αυτόν που ενέπνεε τη βραδιά μας: το Γιάνους Κόρτσακ και τα παιδιά του. Μετά το τέλος της παράστασης και το θερμό χειροκρότημα ανασυνταχθήκαμε και υποδεχτήκαμε τη Θεοδώρα Μπέτσου που παρουσίασε το έργο της κινηματογραφικής ομάδας παιδιών από το 10ο και 13ο Λύκειο Περιστερίου, που μέσα από ολιγόλεπτες ταινίες, προσέγγισαν το Ολοκαύτωμα και δοκίμασαν την αισθητική εμπειρία της κινηματογραφικής αφήγησης. Οι ταινίες, καρπός έρευνας και συστηματικής δουλειάς, αποτύπωσαν το έγκλημα στην πιο αποτρόπαια μορφή του: τη μεθοδική και ανάλγητη εξόντωση των παιδιών. Ήταν για όλους μας και περισσότερο για τα παιδιά που παρακολούθησαν μια επώδυνη εμπειρία, έμπνευση ωστόσο για ανάλογες καλλιτεχνικές δημιουργίες.
Ευχαριστούμε από καρδιάς τις εκδόσεις Γαβριηλίδη για τη φιλοξενία στον όμορφο χώρο τους και την τεχνική υποστήριξη στην παρουσίασή μας. Ιδιαίτερα για τα παιδιά που συμμετείχαν ήταν μια ξεχωριστή εμπειρία, ένα βαθύτερο πλησίασμα στο γεγονός του Ολοκαυτώματος που η μνήμη του «… όπου και να την αγγίξεις πονεί…»
Το ξεκίνημα της σχολικής χρονιάς 2019/2020 στην Α2 τάξης μας βρήκε με τα εργαλεία μας να τα βάζουμε στην πράξη και να πειραματιζόμαστε πάνω στην επιθυμία των παιδιών. Οι ανισότητες έτοιμες να μας φωτίσουν τον δρόμο για τις ισότητες – μέσα από την σχολική κουλτούρα, τον πολιτισμό των φτωχών, το παιδαγωγικό κλίμα, την συμβολική ανταλλαγή (Τι Νέα;, Συμβούλιο τάξης, συνεταιρισμός, παζάρι, αλληλογραφία, συναισθηματική μετεωρολογία), τις χειρονομίες και τη δημοσιότητα (ελεύθερο κείμενο, ραδιόφωνο, εφημερίδα, τυπογραφείο). Κάνοντας έτσι τα μαθήματα – Μαθηματικά, Γλώσσες, περιβάλλον, γεωγραφία – δυναμικούς χώρους κοινοτικής μάθησης.
Η συνύπαρξη, η ανάμιξη παιδιών γηγενών, μεταναστών και προσφύγων, η κοινωνική αλληλεγγύη για γραφική ύλη και οι ομάδες μας με τις αρμοδιότητες, είναι η συνεργατική τάξη μας. Η βιβλιοθήκη, ο κήπος, το παγκάκι και η πόρτα – βιβλιοθήκη η μέριμνά μας. Βάζουμε βιβλία στην πόρτα – βιβλιοθήκη μας και ζωγραφίζουμε και εκθέτουμε τη δουλειά μας. Και το χειμώνα θα ολοκληρώσουμε με τον κύριο Νικήτα το γεωπόνο και το φύτεμα στους δύο αυτούς χώρους. Ο κύκλος με τα πολλά του ονόματα (συμβούλιο, συνέλευση των ζώων, συναισθήματα, διαλέξεις, παζάρι) έτοιμος με δύο καρέκλες παραπάνω να μας περιμένει – μια του αρχηγού που μένει άδεια και μια για κάθε νέο παιδί που περιμένουμε. Κι ο μπερντές μας έτοιμος να μεταβολίσει τη βία με τον Μορφονιό. Και η υπαίθρια τάξη μας χώρος για τη Μελέτη Περιβάλλοντος. Και οι έξοδοί μας στην κοινότητα (Επιγραφικό Μουσείο, Πάρκο Ναυαρίνου, Ταχυδρομείο για Αϊ Βασίλη, Γαλλικό Ινστιτούτο – κινηματογράφος, Καίτη Φλώρου – η βασίλισσα της γραφομηχανής για κάλαντα, «Καραγκιόζης» για θέατρο Σκιών, «Πυξίδα», Πολυτεχνείο – αρχιτεκτονική) να συμπληρώνουν αυτό που ονειρευόμαστε, αυτό που ονομάζουμε σχολείο της κοινότητας. Και τα «ραντεβού στην κοινότητα» τα Σ/Κ να είναι αυτή η πολυπόθητη ορατότητα των παιδιών στην πόλη. Μ’ όλα αυτά υποδεχτήκαμε στην τάξη μας την Αντζελίν Ματζόλι, την δασκάλα Freinetτου φιλμ «Επιτέλους Σχολείο» (2017) – μαζί με τη δασκάλα της ομάδας μας Νάγια Κομκοτού.
Κι όμως. Οι εκκενώσεις στέγης ως δυστοπία έκαναν τη χρονιά ανήσυχη εξαρχής στα Εξάρχεια. Κλονιστήκαμε. Τα «Άδεια θρανία» των παιδιών είναι η καλλιτεχνική εγκατάσταση που απαντά στην ουτοπία μας «Τα θρανία της άνοιξης». Ο αγώνας που δόθηκε από τους Συλλόγους Γονέων, τα παιδιά και τους λίγους εκπαιδευτικούς του ¨Σκασιαρχείου» κι όχι μόνο (έτσι περίπου αποκαλούμαστε) έφεραν αποτελέσματα, φτωχά ή όχι. Οι χώροι μας ήταν ήξεις – αφίξεις. Χάσαμε παιδιά, τα πήραμε πάλι πίσω αλλά κι άλλα παιδιά έρχονται να γραφτούν. Οι τάξεις υποδοχής που ήταν τέσσερις πέρυσι, φέτος είναι μια. Κι άλλα σχολεία χωρίς τάξεις υποδοχής δεν μπορούν να δεχτούν τα παιδιά στο σχολείο, με αντιδράσεις και του Συλλόγου Διδασκόντων. Ενδεικτικό της σχολικής διαρροής είναι το στρατόπεδο της Κορίνθου. Στα εκατό σχεδόν παιδιά μόνο δύο έχουν βρει το δρόμο για το σχολείο. Παλαιοτέρα νομίζαμε πως ο δρόμος για το σχολείο είναι μια ταλαιπωρία που αφορούσε άλλες ηπείρους κι άλλες χώρες. Τώρα καταλαβαίνουμε πως μας χτύπησε την πόρτα. Όμως συνεχίζουμε να γράφουμε παιδιά στο σχολείο. Στο 35ο Αθηνών γράφτηκαν τώρα λίγα λιγότερο από δέκα παιδιά που ήρθαν από το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και το σχολείο τους, την «Πυξίδα». Η κοινωνική παιδαγωγική παντού!
Αλλά για τα άλλα παιδιά που δεν έχουν βρει ακόμα το δρόμο για το σχολείο κάναμε κάτι ιδιαίτερο. Ήρθαν αυτά στο σχολείο μας κι εμείς πήγαμε στο δικό τους. Και αυτή την πρακτική της συμπερίληψης και στης συνύπαρξης θα την συνεχίσουμε. Όλες αυτές τις ημέρες που είναι αφιερωμένες στα δικαιώματα των παιδιών (20 Νοέμβριου – 10 Δεκεμβρίου) ετοιμαστήκαμε γι’ αυτές τις δύο ημέρες. Στις 9/12 ήρθαν τα παιδιά από την «Πυξίδα» που δεν χουν γραφεί ακόμα σε σχολείο και τα ξεναγήσαμε. Και στις 10/12 με τον Γιώργο Μόσχο κάναμε στο χώρο της «Πυξίδας» ένα αξέχαστο εργαστήριο και τραγουδήσαμε: «Έχουμε πολλές ιδέες/ και καλή καρδιά/ το σχολείο μας χωράει /όλα τα παιδιά». Μαζί μας και η Ντίνα Borel, δασκάλα Freinet σε σχολείο εδικής αγωγής στην Ελβετία που μοιράστηκε μαζί μας όλη τη μέρα της τάξης! Και μας επισήμανε πως τα πλάνα εργασίας να είναι αναρτημένα στην τάξη για να παρακολουθούμε το πρόγραμμα των παιδιών!
Επίσης στις 15/12 διοργανώθηκε στο θέατρο Εξαρχείων εκδήλωση – συζήτηση για τα παιδιά – πρόσφυγες στα Εξάρχεια από τους τρεις συλλόγους γονέων της γειτονιάς. Και προβολή της ταινίας του Ρομέν Γκουπίλ, «Ψηλά τα χέρια» (2010) στη «Λαϊκή Συνέλευση Γκύζη» στις 16/12 με κεντρικό αίτημα «Θέλουμε τους συμμαθητές μας πίσω». Κι είμαστε έτοιμοι να διαμαρτυρηθούμε πάλι για τις κλειστές παιδικές χαρές στο Πεδίο του Άρεως. Οι συνελεύσεις της γειτονιάς είναι εν τέλει και συνελεύσεις της τάξης και πορευόμαστε μαζί. Και συνομιλούμε με τις ετερότητες: τον/ την αρχιτέκτονα, το γεωπόνο και τον τυπογράφο.
Και κάναμε ότι μπορούσαμε να βρούμε και μια τηλεόραση για τον Ρασίντ, το παιδί – πρόσφυγα που μας το πήραν στο στρατόπεδο της Κορίνθου και το φέραμε πίσω. Και μετά γράμματα στον Αϊ Βασίλη να ζητάμε γραφική ύλη και να πάρουμε γραμματόσημα και μετά σχολικό παζάρι με την αλληλεγγύη των ανθρώπων της γειτονιάς και του Συλλόγου Γονέων. Κάθε μέρα μια καινούρια μέρα. Μέχρι να πούμε πάει ο παλιός ο χρόνος. Και να περιμένουμε την καινούρια ταινία του Γιάννη Γιουλούντα – μετά το «Αγωνίζομαι άρα υπάρχω» (2016) – όπου μαζί με τις εκκενώσεις των αυτό – οργανωμένων δομών, θα έχουμε στην ταινία και όψεις της κοινωνικής παιδαγωγικής στην οποία ομνύουμε. Πάει ο παλιός ο χρόνος!!!! Ξεκινάμε πάλι από την αρχή! (20/12/2019)
Ο Χαράλαμπος Μπαλτάς είναι δάσκαλος στο 35ο Εξαρχείων και μέλος του «Σκασιαρχείου» με «Τα Θρανία της άνοιξης». babisbaltas1@gmail.com
Ένα διήμερο γόνιμου διαλόγου στις αρχές του Οκτωβρίου του 2019, στις 4 και 5 του μηνός, έλαβε χώρα στο Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού με την επιμέλεια της Παιδαγωγικής Ομάδας «Το Σκασιαρχείο» και του Χαράλαμπου Μπαλτά. Η γιορτή των δικαιωμάτων του παιδιού σήμερα στις 20 Νοέμβρη είναι για το δικαίωμά τους στοπ χώρο. Αυτό διοργανώσαμε.
Ο χώρος
που πραγματοποιήθηκε το σεμινάριο είναι ένας ιδιαίτερος χώρος. Το Δίκτυο για τα
Δικαιώματα του Παιδιού είναι ένα μη κερδοσκοπικό σωματείο, που από το 2004
ερευνά, προωθεί και προασπίζει τα δικαιώματα του παιδιού στην εκπαίδευση, την
οικογένεια, την κοινωνία. Οργανώνει Εκπαιδευτικά Προγράμματα, Κοινωνικό-Πολιτισμικές
Δράσεις, ιδιαίτερα για τις πιο ευάλωτες ομάδες παιδιών, και συνεργάζεται γι’
αυτό με οργανώσεις του εξωτερικού και της χώρας μας. Στηρίζεται στη Διεθνή
Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού του ΟΗΕ, στην κοινωνική αλληλεγγύη, την
πολιτισμική διαφορετικότητα και την εθελοντική προσφορά των μελών και φίλων του.
Στο πλαίσιο αυτό, το Δίκτυο λειτουργεί σε δύο πυλώνες. Ο πρώτος περιλαμβάνει δράσεις για την ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση των ίδιων των παιδιών, της κοινής γνώμης καθώς και των κέντρων λήψεων αποφάσεων και εφαρμογής πολιτικών σχετικά με τα παραπάνω δικαιώματα. Ο δεύτερος πυλώνας περιλαμβάνει δράσεις σχετικές με την καθημερινή και, στην πράξη, υποστήριξη των παιδιών και των δικαιωμάτων τους. Στο πεδίο αυτό, πολλές διαφορετικές ειδικότητες εργαζομένων και εθελοντών «συναντιόνται» στο Δίκτυο και συνεργάζονται σε καθημερινή βάση [ανάμεσά τους, παιδαγωγοί, δικηγόροι, πολιτισμικοί διαμεσολαβητές, κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχολόγοι κ.α.].
Όλοι οι
παραπάνω, χωρισμένοι σε ομάδες, ανάλογα με τον χώρο δράσης και το εκάστοτε
πρόγραμμα που υλοποιεί το Δίκτυο, θέτουν τους στόχους και σχεδιάζουν από κοινού
τις δράσεις, τις παρεμβάσεις, τις παραπομπές, αλληλοενημερώνονται για την
εξέλιξή τους και γενικά ενεργούν για την ολιστική κάλυψη των αναγκών κάθε
παιδιού που επισκέπτεται το Δίκτυο. Στόχος πάντα είναι το βέλτιστο συμφέρον των
παιδιών και η δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών ώστε να μεγαλώνουν υγιή και
ευτυχισμένα, η γνώμη τους να λαμβάνεται υπόψη και τα δικαιώματά τους να είναι
πάντα σεβαστά.
Βασικό
δικαίωμα των παιδιών είναι η εκπαίδευση.
Ποια όμως εκπαίδευση; Πώς ένα σχολείο
μετατρέπεται σε ανοιχτό χώρο μάθησης και προσωπικής εξέλιξης για το παιδί; Τι
σημαίνει το σχολείο της κοινότητας, η ανοιχτή αυλή ως πεδίο ανταλλαγής. Η
παιδαγωγική Freinet τάξη – αυλή – κοινότητα πόσο αναγκαία είναι; Πολλοί
και αξιόλογοι εισηγητές μοιράστηκαν σκέψεις και εφαρμοσμένες πρακτικές.
Η Ελένη
Φουντουλάκη (δασκάλα – εικαστικός) μίλησε για την εμπειρία της και συγκεκριμένα
για ένα εικαστικό και παιδαγωγικό project «Ένα διαφορετικό
εργοτάξιο», με μαθητές σε σχολεία της Α/βαθμιας εκπαίδευσης. Τα έργα αφορούσαν
στον επιμέρους επανασχεδιασμό του σχολείου, ενσωματώνοντας στο εσωτερικό του
ένα εφήμερο ανάπτυγμα χώρου, καθώς εξέταζε πώς η δημιουργικότητα μπορεί να
ενθαρρύνει μία βαθιά και με νόημα δέσμευση, όπου ο καθένας, με το δικό του
ρυθμό, βρίσκει αξία σ΄ αυτό που γίνεται και τρόπους να ταυτιστεί.
Η Εύα Γρηγοριάδου (αρχιτεκτόνισσα) παρουσίασε τις «Αυλές Συμπερίληψης» στο 45ο Δ.Σ. Αθηνών. H Εύα Γρηγοριάδου παρουσίασε την ερευνητική δουλειά που έκανε κατά τη σχολική χρονιά 2018-19 στο 45ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών, στην Κυψέλη. Το πρόγραμμα υλοποίησαν οι εκπαιδευτικοί Δήμητρα Γαβανά (συντονίστρια) και Ιωάννα Αγγελή με τη συνεργασία της αρχιτεκτόνισσας και ερευνήτριας Εύας Γρηγοριάδου και την υποστήριξη της Υπεύθυνης Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Δ/νσης Π.Ε Α’ Αθήνας κ. Μαρίας Δημοπούλου. Παρατηρώντας ότι η σχολική αυλή είναι ένας δυναμικός χώρος, είναι ο πρώτος δημόσιος χώρος για ένα παιδί, στον οποίο ήδη παρατηρεί ότι διαμορφώνονται σχέσεις και ιεραρχίες. Στους χώρους αυτούς παρατηρούνται φαινόμενα αποκλεισμού βασισμένα σε στερεότυπα και ιεραρχικές δομές με βάση το φύλο. Το πρόγραμμα “Αυλές Συμπερίληψης” έχει ως στόχο οι κοινότητες των δημοτικών σχολείων της Ελλάδας να αντιληφθούν τις δυναμικές της αυλής και να επαναπροσδιορίσουν τη διαχείρισή της μέσα από τη χρήση συμμετοχικών εργαλείων και τη συνεργασία με αρχιτέκτονες/ισσες. Στόχος είναι η προσέγγιση της ισότητας, μέσω της ενίσχυσης χωρικών ποιοτήτων της αυλής που να ανταποκρίνονται σε μία μεγαλύτερη ποικιλία αναγκών και επιθυμιών των παιδιών.
Η ομάδα των Ναταλία Μπαζαίου (αρχιτεκτόνισσα),
Αναστασία Νουκάκη (αρχιτεκτόνισσα), Τίνα Βαρδαλάχου (αρχιτεκτόνισσα), Βάσια
Λέκκα (αρχιτεκτόνισσα) παρουσίασε το εκπαιδευτικό –αρχιτεκτονικό project «Η Μεταμόρφωση μιας πόρτας του 35ου Δημοτικού
Σχολείου Αθηνών σε βιβλιοθήκη και το παγκάκι ως Χώρος Συνάντησης για παιδιά,
πουλιά και έντομα». Πιο συγκεκριμένα η ομάδα αρχιτεκτόνων Athens Superscript
φανέρωσε την εμπειρία που είχε στο 35ο Δημοτικό Σχολείο. Εκεί, σε
συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς του
σχολείου υλοποίησε εργαστήρια αρχιτεκτονικής με μαθητές τρίτης δημοτικού,
προκειμένου να σχεδιάσει και να υλοποιήσει παρεμβάσεις στις δύο εισόδους του
35ου Δημοτικού Σχολείου στην οδό Κωλέττη στα Εξάρχεια. Στόχος ήταν η μετατροπή
των 2 αφιλόξενων εισόδων του Σχολείου σε τόπους συνεύρεσης, συναναστροφής,
παιχνιδιού και ανταλλαγής της γνώσης. Η υλοποίηση έγινε στο πλαίσιο του
προγράμματος This is Athens-Polis του Δήμου Αθηναίων.
Ο Ιωσήφ Λεοντής (αρχιτέκτονας –μηχανικός ΕΜΠ), παρουσίασε την
ερευνητική εργασία του με τίτλο «Ανοιχτό σχολείο και κοινότητα. Εμπειρία από τα
ανοιχτά σχολεία στην Ελλάδα». Η έρευνα
του, η οποία πραγματοποιείται υπό την επίβλεψη της κ. Ελίζας Παναγιωτάτου,
Ομότιμης Καθηγήτριας ΕΜΠ, εστιάζει στους παρακάτω άξονες :
Ανεξάρτητες εκπαιδευτικές
πρωτοβουλίες
Δίαυλοι επικοινωνίας και
διαλόγου στην εκπαιδευτική κοινότητα
Εφαρμοζόμενες πολιτικές για
το ανοιχτό σχολείο
Αλληλεπίδραση σε σχολικό
περιβάλλον
Τον Ιούνιο του 2019,
πραγματοποιήθηκε μία θεατρική παράσταση στο 35ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών, με τη
βοήθεια της θεατρικής ομάδας αυτοσχεδιασμού. Η δράση στόχευε στην ανάπτυξη
κριτικής σκέψης και τη συνειδητοποίηση των μαθητών.
Η Ειρήνη Βαλληνδρά (αρχιτεκτόνισσα) παρουσίασε την εισήγηση
με τίτλο «Το δικαίωμα του παιδιού στο παιχνίδι. Η παιδαγωγική διάσταση του
παιχνιδιού και η σημασία του στο βίωμα του χώρου». Είναι σε όλους γνωστό ότι το
παιχνίδι έχει θεμελιώδη αξία σε όλους τους τομείς ανάπτυξης ενός παιδιού
(σωματικής, πνευματικής, κοινωνικής, συναισθηματικής).
Το παιχνίδι βοηθάει το
παιδί να αναπτύξει τον τρόπο που κατανοεί τον κόσμο και τον τρόπο που σκέφτεται
μέσα από την εξερεύνηση και τον πειραματισμό. Μέσα από την εισήγηση έγινε
φανερή η ανάγκη το σχολείο να λειτουργεί ο χώρος μάθησης που χρησιμοποιεί σαν
εργαλείο μάθησης το παιχνίδι.
Η Σοφία Λιούλα (δασκάλα) παρουσίασε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα
«Κάνοντας διαδρομές στην πόλη με τα παιδιά του 35ου Δημοτικού
Σχολείου Εξαρχείων». Αξιοποιώντας τις διαδρομές στην περιοχή των Εξαρχείων, τα
παιδιά συνδέουν τα γνωστικά αντικείμενα με την πόλη. Ο δημόσιος χώρος αποχτά
νόημα για εκείνα. Η Σοφία Λιούλα παρουσίασε αποσπάσματα από ένα φιλμ που
ετοιμάζεται για την παιδαγωγική στα Εξάρχεια.
Ο Χαράλαμπος Μπαλτάς (δάσκαλος, μέλος της Παιδαγωγικής Ομάδας
«Το Σκασιαρχείο») παρουσίασε «Η υπαίθρια τάξη ως μεταβατικός χώρος για την
κοινότητα». Στην εισήγηση τονίστηκε η ανάγκη ύπαρξης ενός μεταβατικού χώρου
όπου το παιδί θα μπορεί να παίζει, να δοκιμάζει, να εφαρμόζει, να συνομιλεί με
την κοινωνία. Ένα σχολείο τύπου ανοιχτού
προς τα μέσα σημαίνει ένα σχολείο με περισσότερους ενήλικες μέσα στο
σχολείο. Ενώ η επιλογή ενός σχολείου ανοιχτού
προς τα έξω σημαίνει αποσχολειοποίηση. Το βιωματικό εργαστήρι που
σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε από τον Χαράλαμπο Μπαλτά είχε τίτλο «Η επιτέλεση
του χώρου και του χρόνου στο 35ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών στην
γειτονιά των Εξαρχείων». Έχοντας ο ίδιος εμπειρία είκοσι χρόνων δουλεύοντας στα
Εξάρχεια εκ των οποίων τα δεκαπέντε επηρεασμένος από την αρχιτεκτονική του
κτιρίου και το τρίπτυχο της παιδαγωγικής Freinet τάξη-αυλή –κοινότητα,
πρότεινε ένα βιωματικό εργαστήρι που με μέσο το βιβλίο και τους χώρους βοηθάει
το παιδί να αλληλεπιδράσει και να δημιουργήσει δεσμούς με την πόλη και το
δημόσιο χώρο.
Το σεμινάριο παρακολούθησαν εκπαιδευτικοί διαφορετικών βαθμίδων
και ειδικοτήτων, αρχιτέκτονες και άνθρωποι που νιώθουν και πιστεύουν στην
ανάγκη διαλόγου της παιδαγωγικής και της αρχιτεκτονικής. Ο διάλογος αυτός έχει
σαν στόχο την δημιουργία ουσιαστικών χώρων
δημόσιου διαλόγου του παιδιού με την κοινωνία.
Η Κούλα Πανάγου είναι
νηπιαγωγός και υπεύθυνη δράσεων του Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού.
Το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος και η Παιδαγωγική Ομάδα
για την προώθηση της παιδαγωγικής Φρενέ στην Ελλάδα «Το Σκασιαρχείο»
διοργανώνουν, σε συνεργασία με τις Διευθύνσεις Π.Ε. Α’, Β’, Γ’, Δ’, Ανατολικής
Αττικής, Δυτικής Αττικής και Πειραιά, δύο
ημέρες συναντήσεων για τα 30 χρόνια της Διεθνούς Συμβάσης για τα Δικαιώματα του
Παιδιού στις 29 και 30/11/2019, στο
Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος,
Σίνα 31, Αθήνα.
Η Διεθνής Σύμβαση για τα
Δικαιώματα του Παιδιού υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του Οργανισμού
Ηνωμένων Εθνών στις 20 Νοεμβρίου 1989. Μεταξύ άλλων, νομιμοποίησε το δικαίωμα
της δημοκρατικής συμμετοχής των παιδιών. Η δημοκρατική συμμετοχή των παιδιών
στη λήψη αποφάσεων και στις υπευθυνότητες συνεπάγεται την ανάλογη οργάνωση της
τάξης και την παροχή κάθε αναγκαίας υποστήριξης για την ανάπτυξη των ικανοτήτων
τους. Ο Célestin Freinet, όπως και ο Janusz Korczak, υπήρξαν υπέρμαχοι της
ιδέας της αυτo-οργάνωσης των μαθητριών/μαθητών και της ενεργού συμμετοχής τους
στις αποφάσεις που αφορούν την εργασία τους, τις δραστηριότητές τους και την
οργάνωση της συλλογικότητας στο σχολείο.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
29.11.2019, 18.00 – 20.30
Α] ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΑΙΝΙΩΝ ΚΑΙ
ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ
Αμφιθέατρο THÉOANGELOPOULOS Γαλλικού Ινστιτούτου
18.00 – 18.30. Προβολή ταινιών μικρού μήκους που δημιούργησαν μαθητές
με θέμα τα δικαιώματα των παιδιών.
18.30 – 20.30. Στρογγυλό τραπέζι με θέμα «30 χρόνια από τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Ποια πρόοδος
στο σχολείο;»
– MarcHilger (Λουξεμβούργο), ιδρυτής
της σχολής Eis Schoul, δημόσιο σχολείο του
Λουξεμβούργου βασισμένο στην παιδαγωγική της συμπερίληψης, στη νέα παιδαγωγική
και στο μοντέρνο σχολείο – παιδαγωγική Freinet
– Γιώργος Μόσχος (Ελλάδα), πρώην
Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Παιδιού
– Μπάμπης Μπαλτάς, Ασπασία Καλησώρα (Ελλάδα), μέλη της Παιδαγωγικής Ομάδας για την προώθηση της
παιδαγωγικής Φρενέ στην Ελλάδα «Το Σκασιαρχείο», εκπαιδευτικοί σε τάξεις Freinet στο πλαίσιο του
πιλοτικού προγράμματος επιμόρφωσης και εφαρμογής της παιδαγωγικής Freinet σε δημόσια σχολεία της Ελλάδας.
Συντονισμός: Σοφία Λάχλου, ιδρυτικό μέλος της Παιδαγωγικής Ομάδας για την προώθηση της
παιδαγωγικής Φρενέ στην Ελλάδα «Το Σκασιαρχείο» και του πιλοτικού προγράμματος επιμόρφωσης και εφαρμογής
της παιδαγωγικής Freinet στην Ελλάδα.
Ταυτόχρονη μετάφραση
Θα δοθούν βεβαιώσεις συμμετοχής.
…………………………………………………………………..
30.11.2019, 09.00 – 14.30
Β] ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΑΙ ΕΙΣΗΓΗΣΗ
9.00 – 11.00. Στρογγυλό
τραπέζι με θέμα «30 χρόνια από τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού.
Τι ακριβώς γιορτάζουμε;»
Μια συζήτηση για τα
δικαιώματα των πιο ευάλωτων προσώπων: των παιδιών μεταναστών/μεταναστριών και
προσφύγων, των ασυνόδευτων ανηλίκων, των παιδιών στις διαδρομές του
«σωφρονιστικού» συστήματος, των παιδιών των φυλακισμένων, των παιδιών ρομά, των
παιδιών που μεγαλώνουν χωρίς ιθαγένεια, των παιδιών στις στέγες ανηλίκων. Ένα
στρογγυλό τραπέζι με ανθρώπους που ασχολούνται μ’ αυτές τις θεματικές και
γνωρίζουν τα ζητήματα σε βάθος.
Συμμετέχουν:
Πάνος Χριστοδούλου, διευθυντής του « Δικτύου για τα Δικαιώματα των Παιδιού»
Πάνος Λάμπρου, δημοσιογράφος,
συγγραφέας
Πέτρος Δαμιανός, διευθυντής του Γυμνασίου
– Λυκείου του Ειδικού Καταστήματος Κράτησης Νέων Αυλώνα
Κωστής Παπαϊωάννου, εκπαιδευτικός, τ. Γενικός Γραμματέας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τ. πρόεδρος
του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας, τ. πρόεδρος της Εθνικής
Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
Συντονισμός: Χάρης
Παπαδόπουλος, Συντονιστής Εκπαιδευτικού Έργου, μέλος της Παιδαγωγικής Ομάδας για την προώθηση της
παιδαγωγικής Φρενέ στην Ελλάδα «Το Σκασιαρχείο»
11.00 – 11.30. Διάλειμμα
11.30 – 12.30. «Η επαγγελματική ανάπτυξη των
εκπαιδευτικών στο πλαίσιο των συνεργατικών συμβουλίων»,με τη Μαρία Παγώνη, Καθηγήτρια Επιστημών της
Αγωγής του Πανεπιστημίου της Λιλ.
Αμφιθέατρο THÉOANGELOPOULOS
1.
«Ελευθερία και συνεργασία στην τάξη Φρενέ. Η αυτοδιαχείριση της τάξης», MarcHilger (στα γαλλικά με μετάφραση
στα ελληνικά). Αίθουσα Vivier, Κτίριο Α, 1ος
όροφος
2.
«Δημοκρατική συμμετοχή στην τάξη Φρενέ. Το συνεργατικό συμβούλιο», Γιώργος Μόσχος και
Ασπασία Καλησώρα. Αίθουσα Montparnasse, Κτίριο Α, ισόγειο
3. «Ελεύθερη έκφραση στην
τάξη Φρενέ. Από το ελεύθερο κείμενο στη σχολική εφημερίδα», Μαρία Καντούρου και Ζωή
Μώρου. Αμφιθέατρο Théo
Angelopoulos
Θα δοθούν βεβαιώσεις συμμετοχής.
Οι ενδιαφερόμενοι εκπαιδευτικοί καλούνται να
συμπληρώσουν τη φόρμα συμμετοχής https://forms.gle/RYMP8McB8ptyYkq9A
μέχρι την Τρίτη, 25 Νοεμβρίου 2019, 12.30 μμ.
Οι ενδιαφερόμενοι δηλώνουν
στη φόρμα την Δ/νση και το σχολείο τους αν ανήκουν στην Π/θμια εκπ/ση ή στο
πεδίο ΑΛΛΟ δηλώνουν το σχολείο τους ή άλλο φορέα όπου ανήκουν. Στο ίδιο πεδίο, μπορούν
να δηλώσουν, επίσης, αν είναι μέλη της Παιδαγωγικής ομάδας «Το Σκασιαρχείο».
(Πιστοποιημένο από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής και το Υπουργείο Παιδείας με την ΥΑ 39460/Γ2/21-3-2013 του Υπουργού Παιδείας, ΦΕΚ Β’ 689/26-3-13)
Διδάσκουσα, Επιστημονική
Ευθύνη:
Δρ Βασιλική
Μπρίνια
ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΦΡΕΝΕ
Παιδαγωγική Ομάδα για την Προώθηση της
Παιδαγωγικής Φρενέ στην Ελλάδα «Το Σκασιαρχείο»
Το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος και η Παιδαγωγική Ομάδα
για την προώθηση της παιδαγωγικής Φρενέ στην Ελλάδα «Το Σκασιαρχείο»
διοργανώνουν, σε συνεργασία με τις Διευθύνσεις Π.Ε. Α’, Β’, Γ’, Δ’ Ανατολικής
Αττικής, Δυτικής Αττικής και Πειραιά, δύο
ημέρες συναντήσεων για τη συνεργατικότητα στο σχολείο στις 31/10 και 1/11/2019, στο Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος, Σίνα
31, Αθήνα.
Στη Γαλλία, από το 2001
έως το 2006, πραγματοποιήθηκε μια έρευνα σε τάξεις Freinet του Δημοτικού
Σχολείου Hélène Boucher της Mons-en-Barœul, στα περίχωρα της Lille, περιφέρεια
χαρακτηρισμένη ως Ζώνη Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας. Οι μαθητές/μαθήτριες του
σχολείου προέρχονταν από οικογένειες προσφύγων σε ιδιαίτερα δύσκολη οικονομική
κατάσταση. Η σχολική βία αποτελούσε καθημερινό φαινόμενο. Μία ομάδα ερευνητών
του Πανεπιστημίου της Lille ΙΙΙ, υπό την διεύθυνση του καθηγητή Yves Reuter,
κατέδειξε ότι η εφαρμογή συνεργατικών πρακτικών απέβη ιδιαίτερα αποτελεσματική:
η βία περιορίστηκε, η σχολική πρόοδος και το σχολικό κλίμα βελτιώθηκαν, ενώ η οι
σχολικές επιδόσεις των μαθητριών/μαθητών ξεπέρασαν τον μέσο όρο. Η έρευνα
κατέδειξε επίσης την αποτελεσματικότητα της εξατομικευμένης μάθησης μέσα σε
συνεργατικές τάξεις. Η διαχείριση της ετερογένειας στην τάξη επιτρέπει, λοιπόν,
τον εκδημοκρατισμό του σχολείου.
Στην Ελλάδα αντίστοιχα,
το Πιλοτικό πρόγραμμα επιμόρφωσης και εφαρμογής της παιδαγωγικής Freinet στην
δημόσια εκπαίδευση που οργάνωσε η Παιδαγωγική
Ομάδα για την προώθηση της παιδαγωγικής Φρενέ στην Ελλάδα «Το Σκασιαρχείο», σε συνεργασία με το Ινστιτούτο
Εκπαιδευτικής Πολιτικής και το Υπουργείο Παιδείας από το 2017, συνέβαλε στη
δημιουργία τάξεων Freinet σε 60 σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας
εκπαίδευσης. Τα αποτελέσματα των ερευνών που διεξήχθησαν με τη συμμετοχή
εκπαιδευτικών, μαθητών και γονέων, υπήρξαν ιδιαίτερα θετικά για το σύνολο της
εκπαιδευτικής κοινότητας.
Τα γυρίσματα της ταινίας πραγματοποιήθηκαν στο σχολείο Freinet
Mons-en-Barœul, της Γαλλίας
19:00-21:00: Στρογγυλό τραπέζι «Η θέση του συλλογικού και του ατομικού στις
τάξεις Freinet»
Συμμετέχουν οι: Angeline Mazzoli, εκπαιδευτικός του σχολείου Freinet του
Mons-en Barœul, Κατερίνα Παούρη και Μαρία Καραφωτιά, εκπαιδευτικοί σε πιλοτικές
τάξεις Freinet στην Αθήνα
«Η θέση του συλλογικού και του ατομικού στις τάξεις Φρενέ», AngelineMazzoli, εκπαιδευτικός του σχολείου Freinet: Αίθουσα Montparnasse – Κτίριο Α
– Ισόγειο. (Θα γίνεται ταυτόχρονη μετάφραση)
«Η σχολική εφημερίδα σε μια τάξη Φρενέ», Μαρία Καντούρου και Ζωή Μώρου: Αίθουσα Milliex –
Κτίριο Α – 2ος όροφος.
«Προωθώντας τη συνεργατικότητα με τη χρήση των
εργαλείων της παιδαγωγικής Φρενέ», Σοφία Λάχλου και Μαίρη Καραφωτιά:
Αίθουσα 10-11 – Κτίριο Β – 2ος
όροφος
«Προωθώντας την συνεργατικότητα με τη χρήση των
εργαλείων της παιδαγωγικής Freinet», Κατερίνα Παούρη και Μαρία
Ζαχαροπούλου: Αίθουσα 17 – Κτίριο Β – 2ος όροφος.
Οι
εκπαιδευτικοί που υλοποιούν τα εργαστήρια 2, 3 και 4 είναι μέλη της Παιδαγωγικής
ομάδας «Το Σκασιαρχείο» και υπεύθυνες του Πιλοτικού Προγράμματος Φρενέ στη
δημόσια εκπαίδευση.
Θα δοθούν βεβαιώσεις συμμετοχής
ΓΙΑ
ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ Η ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ.
Οι
ενδιαφερόμενοι εκπαιδευτικοί μπορούν να συμπληρώσουν τη φόρμα https://forms.gle/gf8k1M1Xrrmqvyqy5μέχρι
την Τρίτη, 29 Οκτωβρίου 2019, ώρα 10.30 πμ.
Οι ενδιαφερόμενοι δηλώνουν
στη φόρμα την Δ/νση και το σχολείο τους αν ανήκουν στην Π/θμια εκπ/ση ή στο
πεδίο ΑΛΛΟ δηλώνουν το σχολείο τους ή άλλο φορέα όπου ανήκουν. Στο ίδιο πεδίο, μπορούν
να δηλώσουν, επίσης, αν είναι μέλη της Παιδαγωγικής ομάδας «Το Σκασιαρχείο».
Στις
19/10/2019 θα περπατήσουμε στα Εξάρχεια να θυμηθούμε τους ανθρώπους που χάσαμε,
τις νίκες και τις ήττες μας. Επίσης θα αφισοκολλήσουμε την εκδήλωση που
ετοιμάζουμε με το «Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση» σε
συνεργασία με το «Σκασιαρχείο» για τον Κουν. Οι δύο ομάδες οργανώνουν εβδομάδα θεατρικών
δράσεων με θέμα «Ο Κουν στα
Εξάρχεια – κατοχή και αντίσταση» στις 23 – 28/11/2019. Το θέατρο και η
παιδαγωγική τον Νοέμβριο βγαίνουν
στους δρόμους.
Στα χρόνια μετά το 2012, η άτυπη ακόμα ομάδα
μας ήταν με τις δράσεις της στο θέατρο «Εμπρός» με τα τέσσερα Φεστιβάλ
Παραστατικών Τεχνών, στους αντιφασιστικούς περιπάτους και στην
ανάδειξη του έργου για τον δάσκαλο Γιάννους Κόρτσακ μέχρι και σήμερα το 2019.
Επίσης κάναμε
αφιερώματα στον δάσκαλο Παναγή Δημητράτο με το αναγνωστικό «Οι φιλίες των
παιδιών» (2014), στο σπίτι της ΕΠΟΝ που ήταν δικό του και στην Άλκη Ζέη, με
προβολή και περίπατο στο Πεδίο του Άρεως.
Περπατώντας μπορούμε να σκεφτούμε. Τι είναι επείγον για το παρόν; Τι μας κάνει
να νιώθουμε τους δρόμους πυκνούς από νοήματα; Τι είναι η ιστορία ως δρώμενο
στους δρόμους; Πώς το θέατρο και η παιδαγωγική συνεργάζονται για να άρουν την
ιστορικότητα από τη λήθη του χρόνου για να την φέρουν στο παρόν και να την
επιτελέσουν; Τι είναι το «τότε» και τι το «τώρα»;
Στα Εξάρχεια ζωντανεύουν οι μέρες της κατοχής
και της αντίστασης, το σπίτι του Λυκούργου Καλλέργη με τον Κουν, ο Γιώργος Κότσυρας στη Ζωοδόχου Πηγής (όπου από
το 2012 έχει την προτομή του στην Ιωννίδειο Σχολή), η Ηλέκτρα Αποστόλου η
Ιουλία Μπίμπα στην ΕΣΠΟ, οι σχάρες της Ομόνοιας για το τελευταίο ταξίδι, η
Γαβριέλλα, η Μπλε Πολυκατοικία, ο Λαπαθιώτης, οι σταφίδες, ο φούρνος, η γυναίκα
«άρωμα», το ταψί με τις πατάτες χυμένες στο δρόμο, τα σχολεία (το 35ο
και το 36οτου Παναγή Δημητράτου), το «μπουντρούμ παλλάς» (5ο
Γυμνάσιο), η Καλλιδρομίου του Ταχτσή, η Ροζαλία, τα κάρα για το νεκροτομείο, η
κλινική Σμπαρούνη, ο Γιάννης Ξενάκης, το «Ματαρόα», τα σέρμαν, τα αστικά κενά
που έγιναν μπαρικάδες, η ποίηση με το τσουκάλι με τα φασόλια, ο Ασημάκης
Πανσέληνος, η Άλκη Ζέη, οι πορείες με τα τενεκεδάκια και τα συνθήματα
«πεινάμε», η γερμανική γλώσσα, τα κρυμμένα αγάλματα, οι γυναικείες φυλακές, οι
οίκοι ανοχής, τα συνθήματα στους τοίχους, το τυπογραφείο για χαρακτική, οι
ταχυδρόμοι «τ’ αετόπουλα», το συσσίτιο της εκκλησίας, ο «Παρνασσός», ο Λόρδος
Μπάιρον, οι απεργίες, το ταβερνάκι του Μώρου, το ΕΑΜ στην Ιπποκράτους, ο
Δημήτρης Γληνός, το αριστερό καφενείο στην Μεταξά κι ο πομπός προς τη Μέση
Ανατολή, με τα σήματα μορς, στο Χημείο. Ο δρόμος έχει τη δική του ιστορία. Και
ζωντανά τη βλέπουμε μπροστά μας.
Η
παιδαγωγική τότε βγήκε να τον συναντήσει, καθώς τα σχολεία επιτάχθηκαν. Σήμερα
πάλι βγαίνει στους δρόμους για να εργαστεί πάλι με την ιστορία για μια ανοιχτή
παιδαγωγική της αντίστασης. Ελάτε να τον περπατήσουμε!
Μπάμπης Μπαλτάς
μέλος του Δικτύου Συνεργατικών Σχολείωνμε την Παιδαγωγική Freinet
«…έμπνευση, δημιουργικότητα, καλές πρακτικές, καινούρια αρχή, ελπίδα, ενθουσιασμός, χαρά, πρόκληση…» ήταν μερικές από τις λέξεις που ακούστηκαν από τους/τις εκπαιδευτικούς στον απολογισμό για την επιμόρφωση που έγινε από το «Σκασιαρχείο» στην Πάρο, στις 5 & 6 Σεπτεμβρίου 2019.
Ξεκινήσαμε με την προβολή δύο ταινιών μικρού μήκους του Φιλίπ Μεριέ για τον Celesten Freinet και τον Fernard Oury. Με αφορμή τις ερωτήσεις των εκπαιδευτικών, συζητήσαμε τις βασικές αρχές της Παιδαγωγικής Freinet, τις δυνατότητες σύνδεσης του Αναλυτικού Προγράμματος με τη φιλοσοφία, τις τεχνικές και τα εργαλεία της.
Δηλαδή μιλήσαμε για τη δημιουργική έκφραση του παιδιού, την ανάπτυξη της συνεργασίας, τη δημοκρατική συμμετοχή, το άνοιγμα του σχολείου προς τα έξω και τον πειραματικό ψηλαφισμό. Επίσης, συζητήσαμε για την ισορροπία ανάμεσα στη συλλογική και την ατομική εργασία στην ΠΦ, δηλαδή την εξίσου σημαντική θέση που κατέχουν τόσο οι συνεργατικές μορφές εργασίας, όσο και η ανάδειξη της μοναδικότητας κάθε παιδιού μέσω της εξατομικευμένης προσέγγισής του.
Στη συνέχεια οι εκπαιδευτικοί- μέλη του Σκασιαρχείου κ.κ. Ασπασία Καλησώρα, Μαίρη Καραφωτιά, Σοφία Λάχλου και Ζωή Μώρου εμψύχωσαν τα εργαστήρια των «Τι νέα;», «Συμβούλιο της Τάξης», «Ελεύθερο κείμενο-Εφημερίδα» και «Μικρά Βιβλία-αλληλογραφία».
Η υλοποίηση των εργαστηρίων έγινε βιωματικά. Οι συμμετέχοντες εκπαιδευτικοί ήταν ενεργητικοί, χαρούμενοι, αλληλοϋποστηρικτικοί, δημιουργικοί σε όλη τη διάρκεια της διημερίδας. Συμμετείχαν σε συμβούλιο τάξης σαν να είναι μαθητές θέτοντας προβλήματα που απασχολούν τα παιδιά και αναζητώντας εναλλακτικούς τρόπους επίλυσης. Έγραψαν τα δικά τους ελεύθερα κείμενα και μικρά βιβλία έχοντας το ίδιο κίνητρο με τους μαθητές τους: να διαβαστούν από πραγματικούς αναγνώστες.
Στον απολογισμό διαπιστώσαμε ότι οι εκπαιδευτικοί κατανόησαν και συνειδητοποίησαν τη συμβολή των τεχνικών της ΠΦ στην οργάνωση της τάξης, στην ωρίμανσή της, στη συμμετοχική διαμόρφωση της λειτουργίας της και στο άνοιγμά της στην κοινότητα.
Ευχαριστούμε θερμά την Περιφερειακή Διευθύντρια Εκπαίδευσης Ν. Αιγαίου κ. Μαρκέλλα Παραμυθιώτου, την Οργανωτική Συντονίστρια Εκπαίδευσης του ΠΕΚΕΣ κ. Ειρήνη Τσαβαλά, τον Συντονιστή Εκπαίδευσης ΠΕ70 κ. Πέτρο Προβελέγγιο, την Συντονίστρια Εκπαίδευσης ΠΕ60 κ. Βασιλική Βέλκου για τη διοργάνωση. Παράλληλα θα ήταν παράλειψη να μην ευχαριστήσουμε την Πρόεδρο του Συλλόγου Εκπαιδευτικών ΠΕ Πάρου και Αντιπάρου «Π. Καλλιέρος» κ. Μαριαλένα Παναγάκη για την πρωτοβουλία της, την ομάδα «για ένα διαφορετικό σχολείο» για τη στήριξη και τη Διευθύντρια του 2ου ΔΣ Παροικιάς κ. Παλασία Γεωργιάδου για την παραχώρηση του σχολείου της.
Τέλος ευχαριστούμε τους συμμετέχοντες εκπαιδευτικούς για τη φαντασία, το ενδιαφέρον, το κέφι και τη δημιουργικότητά τους!
