Καλούνται τα μέλη του Σωματείου «Παιδαγωγική ομάδα για την προώθηση της Παιδαγωγικής Φρενέ στην Ελλάδα- Το Σκασιαρχείο- Πειραματικοί ψηλαφισμοί για ένα σχολείο της κοινότητας» σε τακτική Γενική Συνέλευση το Σάββατο 23 Φεβρουαρίου 2019, ώρα 6.00΄-8.00΄ μμ με θέματα:
1. Απολογισμός χρήσης του προηγούμενου έτους
2. Προγραμματισμός δραστηριοτήτων του επόμενου έτους
3. Παρουσίαση δράσεων των ομάδων εργασίας του Σκασιαρχείου
4. Λοιπά τρέχοντα ζητήματα…
Η Γενική Συνέλευση θα πραγματοποιηθεί στο 87ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών (Διαπολιτισμικό), Ορφέως 56 και Αχνιαδών στο Γκάζι (Μετρό ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣ, έξοδος «Προς Κωνσταντινουπόλεως» και μετά όλοι οι δρόμοι προς αριστερά οδηγούν στην οδό Ορφέως).
Σε περίπτωση μη απαρτίας η Συνέλευση θα πραγματοποιηθεί στον ίδιο χώρο και ώρα το Σάββατο 2 Μαρτίου 2019.
Δικαίωμα ψήφου έχουν τα ταμειακώς εντάξει μέλη – η τακτοποίηση των οικονομικών εκκρεμοτήτων μπορεί να γίνει και επιτόπου την ημέρα της Συνέλευσης.
Eπιμορφωτικό σεμινάριο 12
ωρών στην παιδαγωγική Φρενέ/θεσμική παιδαγωγική.
Το 4ο
ΠΕ.Κ.Ε.Σ. Αττικής σε συνεργασία με «ΤΟ ΣΚΑΣΙΑΡΧΕΙΟ – Παιδαγωγική ομάδα για
την προώθηση της Παιδαγωγικής Φρενέ στην Ελλάδα» οργανώνει ένα επιμορφωτικό
σεμινάριο 12 ωρών στην παιδαγωγική Φρενέ/θεσμική παιδαγωγική.
Η επιμόρφωση απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας και
Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης που υπηρετούν σε σχολικές μονάδες (Νηπιαγωγεία,
Δημοτικά, Γυμνάσια) των Διευθύνσεων Α΄βαθμιας και Β΄βαθμιας εκπαίδευσης Δ΄
Αθήνας και επιθυμούν να εφαρμόσουν στην τάξη τους τη
συνεργατική μάθηση με την παιδαγωγική Φρενέ/Θεσμική Παιδαγωγική.
Θα γίνουν δεκτοί/δεκτές 50 εκπαιδευτικοί, όλων των
ειδικοτήτων, με κριτήριο την σειρά κατάθεσης των αιτήσεων τους.
Θ συγκροτηθούν δύο 25μελή τμήματα με μικτή σύνθεση (9
εκπαιδευτικοί της δημοτικής εκπαίδευσης – 8 εκπαιδευτικοί της προσχολικής
αγωγής – 8 εκπαιδευτικοί από την βαθμίδα του Γυμνασίου).
Το πρόγραμμα θα λάβει χώρα στο 11ο
Δημοτικό Σχολείο Αγίου Δημητρίου, Ελευθερίου Βενιζέλου 14 (στάση του Μετρό
«Άγιος Δημήτριος – Αλέξανδρος Παναγούλης») σε τέσσερις απογευματινές
συναντήσεις (5.30΄- 8.30΄μμ), στις ακόλουθες ημερομηνίες:
Τρίτη 22 Ιανουαρίου – Τρίτη 29 Ιανουαρίου – Τρίτη 5 Φεβρουαρίου –
Τρίτη 12 Φεβρουαρίου
Η πρώτη συνάντηση αφορά την γνωριμία με την
φιλοσοφία και το πλαίσιο της παιδαγωγικής Φρενέ καθώς και την γνωριμία των
μελών της ομάδας μεταξύ τους.
Κατά την δεύτερη συνάντηση θα παρουσιαστούν, με
βιωματικό τρόπο, οι τεχνικές «Τι νέα;» και «Συμβούλιο τάξης».
Η τρίτη συνάντηση αφορά το γλωσσικό μάθημα:
«ελεύθερα κείμενα – δημιουργία σχολικής εφημερίδας – αλληλογραφία – μικρά
βιβλία»
Η τέταρτη συνάντηση αφορά το άνοιγμα του σχολείου
στη ζωή, με την έξοδο από τους τέσσερις τοίχους: «τάξη – αυλή – κοινότητα».
Η επιμόρφωση προσφέρεται από εκπαιδευτικούς,
μέλη της παιδαγωγικής ομάδας «το Σκασιαρχείο»,
που εφαρμόζουν στην τάξη τους εργαλεία και τεχνικές της παιδαγωγικής Φρενέ.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την
παιδαγωγική Φρενέ μπορούν να αναζητηθούν στις εξής ιστοσελίδες:
Κάνοντας διαδρομές με τα παιδιά στην πόλη της Αθήνας
Χαράλαμπος Μπαλτάς
Με
τα παιδιά της β’ τάξης του 35ου Δημοτικού Σχολείου Εξαρχείων ξεκινήσαμε
και φέτος, τελειώνοντας το 2018, πάλι τις εξόδους στην κοινότητα. Γονείς, παιδιά
και κοινότητα, σε συνεργασία με μια ομάδα εκπαιδευτικών του σχολείου,
συνεχίζουμε αυτό το ταξίδι της γνώσης και του «αισθητικού μοιράσματος του
κόσμου», κατά την προσφιλή έκφραση του J.Ranciere. Κι όπως όλα αυτά τα
χρόνια, η πρώτη πιλοτική έξοδος στην κοινότητα, με την αβεβαιότητά της, είναι αυτή που θα
καθορίσει το τι θα αποφασίσουμε στο συμβούλιο τάξης για την καινούρια χρονιά. Η
πρώτη έξοδος αναδεικνύει τα προβλήματα στον δρόμο, τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας
(ΚΟΚ), τη νοητική σχέση των παιδιών με τη γειτονιά, το χάρτη των οδών, τη σχέση
τους με τα βιβλία και τα προβλήματα του δημόσιου χώρου. Για να μπορούμε
αμέριμνα να σχεδιάσουμε τις εξόδους μας την άνοιξη, αφού έχουμε περάσει ένα
μέρος των εποχών στην υπαίθρια τάξη. Το τρίπτυχο είναι τάξη – αυλή – κοινότητα.
Κι όπως ξέρουμε από τις πέντε (5) εξόδους μας τον Μάιο, η πόλη είναι το
συμβούλιο τάξης και η άμεση δημοκρατία των παιδιών που γίνεται πάρκο, κήπος,
σπίτι, αρχιτεκτονική, ιστορία, φύση, λογοτεχνία, μουσική και πλανόδια
βιβλιοθήκη.
Οι
διεργασίες με το Επιγραφικό Μουσείο είχαν ξεκινήσει από το καλοκαίρι του 2018
και η πρόταση ήταν το λογοτεχνικό βιβλίο του Χρήστου Μπουλώτη και της Φωτεινής
Στεφανίδη, «Το κροκοδειλάκι που έγινε λιβάδι» (Καλειδοσκόπιο 2018). Το
μουσείο, το σχολείο και η κοινότητα θα αποκτούσαν τον συνδετικό τους ιστό, μέσα
από το αφιέρωμα των μουσείων στις «Πνοές Ανέμων», με το μικρό ζώο που ταξίδεψε
με τους ανέμους από την Αίγυπτο στην Αθήνα, αγαπήθηκε από τα παιδιά κι επίστρεψε
πάλι στην πατρίδα του με τους καινούριους ανέμους γιατί άρχισε να το πιάνει νοσταλγία. Νοσταλγία, μια λέξη από τον Όμηρο, χαμένη μέσα
στο χρόνο να καθορίζει ακόμα και σήμερα την διάθεση μας να μένουμε σ’ ένα τόπο
και να δενόμαστε μαζί του. Τέτοια νοσταλγία που πιάνει και τον συγγραφέα του να
επιστρέφει στη γενέτειρά του, την Λήμνο, να ολοκληρώσει το παιδικό μουσείο από
παιχνίδια που ονειρεύεται, για να μην μπει ποτέ τέλος στην παιδική ηλικία. Και
να ανακαλύψουν βέβαια τα παιδιά στο σχολείο των Εξαρχείων ότι έχουμε και παιδιά
από την Αίγυπτο!
Η
προεργασία μας με την δασκάλα της τάξης υποδοχής Σοφία Λιούλια ήταν να φτιάξουμε
το δικό μας κροκόδειλο, να προσανατολιστούμε στον χώρο, να μυρίζουμε τον
θαλασσινό αέρα από την Αίγινα, να μάθουμε τον βοριά που μας κρυώνει, να
βλέπουμε το γλάρο που έρχεται από το γλαρονήσι και να αισθανθούμε ότι ο
πλάτανος της υπαίθριας τάξης μας είναι αιρκοντίσιον! Και να τραβήξουμε
φωτογραφίες τις επιγραφές για να φτιάξουμε ένα δικό μας μουσείο επιγραφών στο
τετράδιο και στη καρδιά μας, για όλα αυτά που δεν θα θέλαμε να τα νικήσει ο θάνατος
και η λήθη!
Και
να ‘μαστε με τα παιδιά, με τις κόρνες μας, τον τροχονόμο, το καρότσι μας με τα
βιβλία και τα τραγούδια στο δρόμο! Το «Δώδεκα μήνες αθλητές» και το «Αν όλα τα
παιδιά της γης» ήταν ο Διόνυσος της παρέας μας που μας ακολουθούσε για να
συναντήσουμε τον Απόλλωνα. Και η γειτονιά υποδέχτηκε με τόση αγάπη τα παιδιά!
Την ελπίδα μας! Διάβασαν επιγραφές, τις φωτογραφίσαμε, μιλήσαμε με ανθρώπους
μέσα στους χώρους τους (τυπογραφεία, βιβλιοχαρτοπωλεία), τραγουδήσαμε και
φτάσαμε στο Επιγραφικό Μουσείο. Η κυρία Γιάννα μας περίμενε να μας
προϋπαντήσει. Κι εκεί διαβάσαμε το βιβλίο του Χρήστου Μπουλώτη, περιηγηθήκαμε
στις επιγραφές και τα ψηφίσματα της κλασσικής κληρονομιάς και κάναμε και το
δικό μας συμβούλιο να καταγράψουμε ένα δικό μας ψήφισμα. Να ξανάρθουμε σ’ αυτά
τα δημιουργικά αρχαία! Και μετά κάναμε αλφαβητισμό στο δρόμο και κάτω από ένα
δέντρο κλίναμε το δέντρο: το δέντρο/ του δέντρου/ το δέντρο/ ω δέντρο!! Κι εκεί
τα παιδιά άκουσαν για πρώτη φορά στην υπαίθρια διδασκαλία τη λέξη «γραμματική»,
κάτω από το δέντρο, όπως θα ήθελε η Αγγελική Βαρελλά στο «Φιλενάδα μου,
φουντουκιά μου» (Πατάκης, 1985). Το ενδιαφέρον είναι ότι αν άκουγαν την «γραμματική»
στην τάξη και μετά τους έλεγες ότι μπορείς να την κάνεις κάτω από ένα δέντρο,
θα σου έλεγαν πως όχι, δεν μπορείς!
Και
μετά μέσα στο Πολυτεχνείο ζήσαμε από κοντά τις βεβηλώσεις τους. Αλλά και των
μεγάλων. Γιατί, όπως η κυρία Ελένη, η μαμά της Μισέλ, εξηγούσε την εξέγερση των
φοιτητών του Πολυτεχνείου και την είσοδο του τανκ, μπήκε αντί για τανκ ένα
θορυβώδες μηχανάκι της πόλης να μας θυμίσει πως αυτή η πόλη είναι αβίωτη! Απότομα
φρεναρίσματα, κόνξες, ανταλλαγή υβριστικού λόγου, αναισθητική! Σήμερα στο
Πολυτεχνείο δεν μπαίνουν τανκ αλλά μηχανάκια! Τα παιδιά τρόμαξαν στη θέα ενός
χρήστη ουσιών που μέσα στο Πολυτεχνείο έκανε επικίνδυνες βόλτες με την έγκριση
όλων των ανθρώπων που πρυτανεύουν την ελεύθερη κυκλοφορία των ιδεών. Την προ –
προηγούμενη φορά αισθάνθηκαν απρόσκλητα γιατί ήταν κατειλημμένο και δεν
μπόρεσαν να μπουν και την προηγούμενη φορά ανεπιθύμητα γιατί γίνονταν
φοιτητικές εκλογές! Τη μία φορά που τα καταφέραμε φέτος κάναμε τα γενέθλια της
Αννούλας από το βιβλίο της Ζωρζ Σαρή «Τα γενέθλια» (Πατάκης, 2012) που δεν τα έκανε
λόγω της δικτατορίας!
Επιστρέψαμε
στο σχολείο με τη σκιά του συμβάντος. Όλα είναι δύσκολα για την ορατότητα των
παιδιών. Η σχέση μας με την πόλη κλονίστηκε και τα παιδιά θύμωσαν. Τα
δικαιώματα των παιδιών στον χώρο στένεψαν. Όμως ο κροκόδειλος θα είναι πάντα
αυτό που μας ενώνει με την γειτονιά! Θα γίνει κι αυτός η μία μας πόρτα του
σχολείου, το σύμβολο της κοινότητας – αν το αποφασίσουν τα παιδιά στη συνέλευσή
τους! Και η αρχιτεκτονική που συνεργαζόμαστε χρόνια τώρα να μας πει ότι με την
βιβλιοθήκη που θα κάνουμε πάνω στην πόρτα ότι γινόμαστε πάλι το σχολείο της
κοινότητας. Κι εμείς όλο χαρά να πεταχτούμε στο δρόμο άλλη μια φορά! Το κάναμε
με το Πολυτεχνείο και τα δικαιώματα των παιδιών πάλι! Και με την καινούρια
χρονιά, το 2019, θα ετοιμαστούμε για τις γάτο – διαδρομές μας! Είναι τόσοι
πολλοί οι λογοτεχνικοί μας γάτοι, μα κι αυτοί που θα συναντήσουμε στ’ αλήθεια
από κοντά! Και στο σχολείο μας θα έχουμε τον Θανάση Σκρουμπέλο με το βιβλίο
του, «Ο Γάτος μου ο κλόουν ο Μαλόουν» (Τόπος 2018). Γάτες παντού για τις
αλκυονίδες μέρες! Καλή χρονιά!
Από την πρώτη φωλιά στον πλάτανο του 35ου Δημοτικού Σχολείου με τις καρακάξες έχουν περάσει περίπου δέκα χρόνια. Τότε ο Γιάννης που τις εντοπίζει, μαζί με την δασκάλα του, μας έδωσε ένα κείμενο για την εφημερίδα μας, «Οι φιλίες των παιδιών» (τχ. 2, 2009). Όταν πια οι καρακάξες μετακομίζουν από το φυλλοβόλο και υδρόφιλο δέντρο στο αειθαλές κυπαρίσσι είμαστε έτοιμοι με τα παιδιά να δουλέψουμε εκτεταμένα και να εκδώσουμε το βιβλίο «Τα παιδιά – πουλιά των Εξαρχείων» (Αθήνα 2013).
Το
βιβλίο γίνεται από τα ίδια τα παιδιά με τις τεχνικές Freinet (τυπογραφείο,
αλληλογραφία, πλάνα εργασίας, βιβλιοθήκη, διαδρομές στην κοινότητα, αρχιτεκτονική,
κήπος, υπαίθρια διδασκαλία). Η μεθοδολογία μας στηρίχθηκε στην ιδέα να κάνουμε
μια μεγάλη προεργασία (ήχοι πουλιών, συνέλευση των πουλιών, ποίηση με πουλιά,
παραγωγή ιστοριών, ταξίδια των πουλιών με χάρτες) πριν υποδεχθούμε στο σχολείο
τη συγγραφέα των Εξαρχείων Λενέτα Στράνη, με το βιβλίο της «Το ξενοπούλι κι ο
συνορίτης ποταμός» (2012). Τα παιδιά δίνουν ραπόρτο στη συγγραφέα από τις
εξόδους μας στην κοινότητα, ως παιδιά – πουλιά και η συγγραφέας μετατρέπει ένα
πολυφωνικό κείμενο των παιδιών σε μονοφωνικό, διατηρώντας την πιστότητα και την
αλήθεια των παιδιών από τις διαδρομές στην πόλη.
Από
τότε τα πουλιά μπήκαν στη ζωή του σχολείου. Το να δημιουργείς όρους να μπει η
ζωή στο σχολείο είναι το κύριο αίτημα της παιδαγωγικής Freinet και συνάδει με την
«Μελέτη Περιβάλλοντος» που έχουμε στο πρόγραμμα της δημόσιας εκπαίδευσης. Η
ελληνική ιστορία της παιδικής λογοτεχνίας βρίθει από πουλιά και η πρώτη
λογοτεχνία για τα παιδιά είναι ποιήματα από τον κόσμο των πουλιών με όλες τις
μεταμορφώσεις τους (κόκορας, αηδόνι, παπαγάλος, πέρδικα, σπουργίτης, χελιδόνι,
αετόπουλα, γερακίνες, κότες, κούκος, κουκουβάγια, γκιώνης, δρυοκολάπτης,
καρδερίνα, κότσυφας, περιστέρι, καρακάξα, κα.). Όμως τα τελευταία ο κόσμος των
πουλιών όπως κι όλο το θέμα της φύσης τείνει να αντικατασταθεί από πολιτισμικές
ισοδυναμίες και αναπληρώσεις από τον κόσμο της τέχνης.
Έτσι τα πουλιά εμφανίζονται στην σχολική μας εφημερίδα «Οι φιλίες των παιδιών» (τχ.6, 2013), στο (λογοκριμένο) αναγνωστικό «Οι φιλίες των παιδιών» (2014), στην «Παιδική Ελευθερία» (2017) και στην τελευταία μας έκδοση «Τ’ αετόπουλα» (2018). Τον Ιούνιο του 2018 επίσης με την αρχιτεκτονική πρωτοβουλία «Ταράτσες» στα Εξάρχεια τα παιδιά είχαν τη δυνατότητα να συνεργαστούν με τους διοργανωτές και να έχουμε τη δική μας ταράτσα με ήχους των πουλιών, ποιήματα, ήχους από τον μουσικό μας τον Γιώργο και κίνηση και ομάδες από την εμψυχώτριά μας τη Βάσια.
Κι
ερχόμαστε στον Οκτώβριο. Η β’ τάξη επιλέγεται για να συμμετέχει σ’ ένα φιλμ, με
τη στήριξη της δημόσιας ελβετικής τηλεόρασης, με τίτλο «Αναζητώντας της Ευρώπη».
Τα πουλιά και οι χάρτες θα είναι μια από τις ιδέες αυτής της αναζήτησης. Κι
όπως γράφει η Φανή, βοηθός του σκηνοθέτη Vadim, «πρόκειται για μια
σπονδυλωτή ταινία – έρευνα στην ευρωπαϊκή ήπειρο, κατά την οποία ο σκηνοθέτης
ταξιδεύει σε τόπους με μεγάλη ιστορική σημασία και διερευνά πώς το παρελθόν
διαμόρφωσε και διαμορφώνει την ευρωπαϊκή συνείδηση. Γι’ αυτό το σκοπό,
επισκέπτεται διάφορα σημεία της Ευρώπης από το Βορρά ως το Νότο (Νορβηγία,
Βέλγιο, Πολωνία, Βοσνία κλπ.) και καταγράφει ιστορίες ανθρώπων που εργάζονται
για να μεταμορφώσουν την κοινή (συχνά επώδυνη) ευρωπαϊκή ιστορία σε ειρηνική συνύπαρξη,
παρούσα και μέλλουσα. Στη χώρα μας θα επισκεφθεί τις ανασκαφές του Ακρωτηρίου
της Σαντορίνης και θα αφουγκραστεί μια πόλη του κυκλαδο-μινωικού πολιτισμού,
του πρώτου πολιτισμού υψηλών προδιαγραφών και αξιών ζωής. Θα περιηγηθεί στον
χώρο της Αρχαίας Αγοράς και της Ακρόπολης, εκεί όπου για πρώτη φορά στην
Ιστορία, πολίτες συμμετείχαν στα κοινά και επινόησαν τη δημοκρατία. Θα κάνει
μνεία στο μύθο της αρπαγής της Ευρώπης, μέσα από μουσειακά εκθέματα, αλλά και
μέσα από τις θεατρικές πρόβες σχολικής τάξης της Ελβετίας, όπου τα παιδιά
«ανεβάζουν» ένα έργο με θέμα το μύθο της Ευρώπης και του Δία. Ενδιαφέρεται πολύ
να ανακαλύψει με ποιους τρόπους τα
σημερινά παιδιά και οι αυριανοί Ευρωπαίοι πολίτες, εξοικειώνονται με την έννοια
της Ευρώπης ως γεωγραφικής ηπείρου, αλλά και με την ιδέα του τι είναι «Ευρώπη».
Θα ήθελε να κινηματογραφήσει μια σχολική ομάδα μικρών παιδιών στην Ελλάδα, κατά
τη διάρκεια μαθήματος ή δράσης που σχετίζεται με την γεωγραφία και την Ευρώπη,
ώστε να έρθει σε επαφή με την αυθεντική έκφραση και τη φαντασία των παιδιών
καθώς ανακαλύπτουν αυτές τις έννοιες».
Αυτό
που κάναμε ήταν να ξεκινήσουμε από την υπαίθρια τάξη και τα παιδιά ν’ αρχίσουν
να κάνουν τους ήχους των πουλιών και ν’ ανοίγουν τα φτερά τους. Τι έκφραση κι
αυτή που κινδυνεύομε να τη χάσουμε! Η δασκάλα τη μουσικής, η Ασημίνα, έδινε το
ρυθμό. Το εργαστήριο με τα στένσιλ το ετοίμασε ο δάσκαλος των εικαστικών, ο Μιχάλης
κι όλο τον συντονισμό τον είχε η δασκάλα της τάξης υποδοχής, η Σοφία. Και μετά
τα παιδιά στην άλλη τάξη τα περίμεναν οι χάρτες και ο Καραγκιόζης. Η τάξη είναι
διαιρεμένη σε τέσσερα μέρη: τυπογραφείο, χάρτες, βιβλιοθήκη, μπερντές, τραπεζαρίες!
Στους χάρτες με φακούς στο σκοτάδι έκαναν φακό – ιστορίες που αφορούσαν τα
ταξίδια των πουλιών. Και στον μπερντέ τα παιδιά έκαναν την Ευρώπη χελιδόνι που
γύρευε να επιστρέψει στην Αφρική και την Ασία και ρωτούσε πως θα μπορούσε να
βρει τον δρόμο του! Και από το άγχος ξεχάσαμε τη χορωδία τους, μ’ όλους τους
ήχους να γίνονται διάλογοι συμφωνίας και διαφωνίας! Και για να θυμηθούμε την
Κατερίνα, την κοινότητα και τη γειτονιά των Εξαρχείων, «Οι φίλοι μου είναι
μαύρα πουλιά/ οι φίλες μου είναι σύρματα τεντωμένα». Αλλά και ο κοκκινολαίμης
στο Λόφο του Στρέφη που πήγαινε στο παράθυρο της Λενέτας κι έγραψε αυτό το
μοναδικό βιβλίο στην Ελλάδα της κρίσης, της ξενοφοβίας και του ρατσισμού.
Την Παρασκευή ξεκίνησε η επιμόρφωση σε περίπου πενήντα φοιτητές/ φοιτήτριες στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΟΠΑ) στην παιδαγωγική Freinet. Έχουμε προγραμματίσει έξι(6) συναντήσεις σε μια μεγάλη διάρκεια, με τελικό θέμα των φοιτητών/ τριών το«Σχολικό Συνεταιρισμό».
Αυτές οι συναντήσεις αφορούν την θεσμική παιδαγωγική και τα εργαλεία της, την συνεργατική τάξη, τα πλάνα εργασίας και τις συλλογικές δράσεις, όπως είναι ο συνεταιρισμός. Είναι η δεύτερη φορά που επιλέγουμε αυτό το θέμα, καθώς και στην Καλών Τεχνών της Αθήνας, στο πλαίσιο του φεστιβάλ των Αλληλέγγυων Σχολείων το καλοκαίρι του 2018, είχαμε κάνει αυτή την επιλογή, με μια ομάδα του«Σκασιαρχείου» που από τότε συνεχίζει να δουλεύει πάνω στη δεύτερη τεχνική του κινήματος Freinet, την συνεταιριστική τάξη.
Στην πρώτη μας συνάντηση την Παρασκευή 23/11/ 2018 ήμασταν με την Κατερίνα Αλεξιάδη και τον Χαράλαμπο Μπαλτά και συνεργαστήκαμε, προκειμένου να γίνουν ορατά τα χαρακτηριστικά της παιδαγωγικής μας. Πρώτα έγινε διαλεκτική αντιπαράθεση με την έδρα, την πρώτη τεχνική του Freinet. Το μικρό φιλμ του Φιλίπ Μεριέ, «Σελεστέν Φρενέ» (2000, 13’) ήταν πολύ κατατοπιστικό γι’ αυτά που θα ακολουθούσαν. Η επιθυμία, οι τεχνικές, η μη – κατευθυντικότητα και το νόημα του σχολείου έδωσαν τις πρώτες ιδέες. Ο συνεταιρισμός καλείται να υπηρετήσει τις τεχνικές. Τα παιδιά έκαναν μετά ομάδες και παρουσίασαν το σχολείο όπως το φαντάζονται ή το ονειρεύονται. Το παρουσίασαν κι έδωσαν έμφαση με ολικό τρόπο στο σύνολο της ιδέας του σχολείου (αρχιτεκτονική, διδακτικές, υπαίθρια διδασκαλία, τέχνη,βιβλιοθήκη). Κι ύστερα στη μεγάλη μας ολομέλεια μοιράσαμε υλικά και ανταλλάξαμε ιδέες για τη δομή των συναντήσεων μας, αποβλέποντας να δημιουργήσει δεσμούς ανάμεσα στον συνεταιρισμό και την παιδαγωγική μας. Και να εξελίξουν τα ίδια τα παιδιά αυτή τη σχέση προκειμένου να λάβει περαιτέρω δημοσιότητα ο σχολικός συνεταιρισμός έτσι ώστε να μην έχουμε συνεταιριστικά σχολεία χωρίς παιδαγωγική Freinetκαι παιδαγωγική Freinet χωρίς συνεταιρισμούς.
Η
Βασιλική Μπρίνια, η υπεύθυνη του προγράμματος μας για την διδακτική επάρκεια
των φοιτητών / τριων, μας υποδέχθηκε με τον καλύτερο τρόπο. Συνεργαζόμενη με το
«Σκασιαρχείο» τα τελευταία τέσσερα χρόνια, φέτος δίνει περισσότερο χρόνο στις
συναντήσεις μας για μια πιο πλήρη εκπαίδευση. Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν. Κι
εμείς έτοιμοι να δώσουμε τον καλύτερο εαυτό μας στο συλλογικό πλάνο που όλοι/
ες μοιραζόμαστε. [Μπ. Μπ.]
Το Σάββατο 24/11/2018, στις 15:00, η Παιδαγωγική Ομάδα «Το Σκασιαρχείο», με τους Φωτεινή Παπαρήγα, Κατερίνα Αλεξιάδη και Χαράλαμπο Μπαλτά, σας καλεί στο εργαστήριο «Ολοκαύτωμα και Εκπαίδευση: δουλεύοντας θεατρικά με την παιδαγωγική του Janusz Korczak”. (Σχολή Μωραΐτη). Μαζί μας και η Μπεάτα Ζουλκιέβιτς και η Νάντια Τσενέ, να στηρίζουν αυτό το εγχείρημα Το εργαστήριο απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς που θέλουν να δουλέψουν στην τάξη την ιδέα του Ολοκαυτώματος. Όλα τα υλικά αυτού του εργαστηρίου έχουν παραχθεί από την Παιδαγωγική Ομάδα «Το Σκασιαρχείο». (περισσότερα…)
Ένας απολογισμός για το 2ο διήμερο του πιλοτικού προγράμματος για την παιδαγωγική Φρενέ – Κόρινθος 9 και 10 Νοεμβρίου
Ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του δεύτερου διημέρου του πιλοτικού προγράμματος για την παιδαγωγική Φρενέ στη δημόσια εκπαίδευση, στο 1ο δημ. Σχολείο Κορίνθου. Το πρόγραμμα αυτό υλοποιείται μετά από σχετική εισήγηση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής στο ΥΠ.Π.Ε.Θ., από εθελοντές και εθελόντριες εκπαιδευτικούς των Νηπιαγωγείων, Δημοτικών, Γυμνασίων και Λυκείων των Περιφερειακών Διευθύνσεων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Αττικής, Κορινθίας, Αργολίδας και Αρκαδίας. Στο πρόγραμμα αυτό συνεργάζονται Τμήματα του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, επιμορφωτές από το γαλλικό δίκτυο Φρενέ (ΙCEM) και η παιδαγωγική ομάδα για τη διάδοση της παιδαγωγικής Φρενέ στην Ελλάδα «ΤΟ ΣΚΑΣΙΑΡΧΕΙΟ – Πειραματικοί ψηλαφισμοί για ένα σχολείο της κοινότητας», που αναλαμβάνει την επιστημονική καθοδήγηση του προγράμματος. (περισσότερα…)
Το Δημοτικό Σχολείο Βατόλακκου είναι ένα μικρό σχολείο περίπου 15χλμ έξω από τα Χανιά και στεγάζεται σ’ ένα πέτρινο κτίριο. Εκεί βρέθηκα τη σχολική χρονιά 2016-2017, ύστερα από συνειδητή επιλογή να εργαστώ σ’ ένα ολιγοθέσιο σχολείο. Με τη συνεργασία της συναδέλφου Ελένης Ζαχαριάδου, αποφασίσαμε να αλλάξουμε αρχικά το χώρο και να δημιουργήσουμε αίθουσες που θα ενέπνεαν τους μαθητές. Διαμορφώσαμε, λοιπόν, δύο αίθουσες διδασκαλίας, αίθουσα υπολογιστών, βιβλιοθήκη – αίθουσα εικαστικών και κουζίνα. Μέσα στη χρονιά και με τη βοήθεια των γονιών ανακαινίσαμε εσωτερικά το κτίριο. (περισσότερα…)
Μια δυναμική παρουσία πρόκειται να έχει τις επόμενες μέρες η Παιδαγωγική Ομάδα «Σκασιαρχείο» στην Κρήτη. Συνεχίζοντας το επιμορφωτικό έργο πάνω στην Παιδαγωγική Φρενέ, μια ομάδα έμπειρων στελεχών θα κάνει διαλέξεις, εργαστήρια και προβολές και θα συζητήσει με τους συμμετέχοντες.(περισσότερα…)
1ο διήμερο πιλοτικού προγράμματος για την παιδαγωγική Φρενέ
Κόρινθος 12 και 13 Οκτωβρίου
Ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του πρώτου διημέρου του πιλοτικού προγράμματος για την παιδαγωγική Φρενέ στη δημόσια εκπαίδευση, στο 1ο δημ. Σχολείο Κορίνθου.
Το απόγευμα της πρώτης ημέρας, Παρασκευή 13.10., έγινε μια παρουσίαση του Πιλοτικού προγράμματος από εκπαιδευτικούς μέλη του δικτύου Φρενέ Κορινθίας, τις Τσαμπουράκη Αγγελική, Γεωργαλλή Αντωνία και Μακατσά Κωνσταντίνα. Έπειτα μια εισήγηση με θέμα ‘‘Θεσμική και Κριτική Παιδαγωγική’’ από τις Καρακατσάνη Δέσποινα και Νικολοπούλου Παυλίνα, του τμήματος Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Ακολούθησε η προβολή της ταινίας ‘‘Η μάθηση είναι ιερή’’, 2015 , D.Pinson, ο σχολιασμός της καθώς και η παρουσίαση εκπαιδευτικών εργαλείων και ερευνητικών συμπερασμάτων από την εφαρμογή της Παιδαγωγικής Freinet στη Γαλλία και άλλες χώρες, με τον Οlivier Francomme, Université de Picardie.
Το πρωί του Σαββάτου 13.10., πραγματοποιήθηκαν βιωματικά εργαστήρια σε διαφορετικές αίθουσες του σχολείου: για το νηπιαγωγείο, το δημοτικό και επίσης για την δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Το βιωματικό εργαστήρι για τους συνάδελφους νηπιαγωγούς, οργανώθηκε από τις Νατάσα Δίπλα και Παυλίνα Νικολοπούλου εκπαιδευτικούς, και τον Olivier Francomme, Πανεπιστήμιο Picardie-Γαλλία, με θέμα: ‘‘Θεσμική παιδαγωγική στο νηπιαγωγείο ή αναπτύσσοντας την αυτονομία και τη δημοκρατία στη συνεργατική τάξη (Τι νέα, Συμβούλιο τάξης, Έξοδοι στην κοινότητα)’’.
Οι συνάδελφοι εκπαιδευτικοί που υπηρετούν τη δημοτική εκπαίδευση, παρακολούθησαν δύο βιωματικά εργαστήρια, το πρώτο με θέμα: ‘‘Γονείς και Εκπαιδευτικοί: Συμμαχώντας για ένα σύγχρονο σχολείο’’ με τους Μαριλίνα Μπαδικιάν, Ψυχολόγο Μsc, και Δάφνη Δαυίδ, Ψυχολόγο- Ψυχοθεραπεύτρια, και το δεύτερο: ‘‘Αναζητώντας την πολιτειότητα στο σύγχρονο σχολείο μέσα από τις εφαρμογές «Τι νέα» και «Μαθητικό Συμβούλιο» της παιδαγωγικής Freinet’’ με τις Αναστασία Γκίοκα, Ασπασία Χαρλαμπίτα, Κατερίνα Παούρη εκπαιδευτικούς.
Οι συνάδελφοι της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης παρακολούθησαν επίσης δύο βιωματικά εργαστήρια, το πρώτο με θέμα: ‘‘Το συμβούλιο στη συνεργατική τάξη’’, με τις Ασπασία Χαραλαμπίτα και Στέλλα Μπαδικιάν εκπαιδευτικούς, και το δεύτερο ‘‘Τι νέα; Δουλεύοντας μια τεχνική του Freinet ’’, με τις Καίτη Σερέτη, και Αρετή Χωραΐτου, εκπαιδευτικούς.
Όλο το διήμερο του πιλοτικού πρόγραμμα κύλησε σε ζωντανούς ρυθμούς και με αρκετό ενδιαφέρον από μέρος όλων. Οι πρακτικές ιδέες-προοπτικές, σχετικές με την καθημερινή διδακτική πρακτική και τα σχέδια εργασίας σε κάθε βαθμίδα της εκπαίδευσης, αλλά και η ιδιαιτερότητα ανάπτυξης των δημοκρατικών διαδικασιών παράλληλα με την αβίαστη έκφραση της πρωτοβουλίας, επίσης η αμεσότητα σύνδεσης με την κοινότητα, έγιναν άμεσα αντιληπτά σε ικανοποιητικό βαθμό από όλους τους παρευρισκόμενους.
Με μεγάλη ανυπομονησία και χαρά, περιμένουμε το επόμενο επιμορφωτικό διήμερο, στις 9 κσι 10 Νοεμβρίου, καθώς και τις εμπειρίες από πιθανές απόπειρες εφαρμογών των εργαλείων της παιδαγωγικής Φρενέ στη σχολική καθημερινότητα.
Το πρόγραμμα αυτό υλοποιείται μετά από σχετική εισήγηση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής στο ΥΠ.Π.Ε.Θ., από εθελοντές και εθελόντριες εκπαιδευτικούς των Νηπιαγωγείων, Δημοτικών, Γυμνασίων και Λυκείων των Περιφερειακών Διευθύνσεων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Αττικής, Κορινθίας, Αργολίδας και Αρκαδίας. Στο πρόγραμμα αυτό συνεργάζονται Τμήματα του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, επιμορφωτές από το γαλλικό δίκτυο Φρενέ (ΙCEM) και η παιδαγωγική ομάδα για τη διάδοση της παιδαγωγικής Φρενέ στην Ελλάδα «ΤΟ ΣΚΑΣΙΑΡΧΕΙΟ – Πειραματικοί ψηλαφισμοί για ένα σχολείο της κοινότητας», που αναλαμβάνει την επιστημονική καθοδήγηση του προγράμματος.
Συνεργατικά, από την Κορινθία
Τσαμπουράκη Αγγελική, εκπαιδευτικός, Πανεπιστήμιο Αιγαίου
